بازار آریا - محمد حسین عابدی، شعار سال 1404 توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی «سرمایه گذاری برای تولید» مشخص شده است شعاری که مانند سنوات قبل بازهم جنبه اقتصادی دارد تا ایشان برای بار چندم تاکید کنند که اولویت مهم امروز و فردای کشورمان اقتصاد است.
در آستانه سال 1404، مسئولان با چالش‌های متعددی برای تحقق شعار سال و بازگرداندن اعتماد عمومی مواجه هستند.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
موفقیت آن‌ها در جلب رضایت مردم و ترغیب سرمایه‌گذاری، نقش تعیین‌کننده‌ای در آینده اقتصادی و اجتماعی کشور خواهد داشت. اما پرسش اصلی این است که آیا مسئولان توانایی عبور از این موانع و دستیابی به اهداف تعیین‌شده را دارند؟ در ابتدای هر سال و زمانی که شعار سال مشخص می شود همواره دو گزاره در برابر کنشگران اقتصادی و صاحب نظران و رسانه ها قرار می گیرد یک ابزار تحقق شعار سال یا همان فرصت ها و ظرفیت ها و دوم موانع و چالش های تحقق شعار سال که تلاش داریم در سلسله گزارش‌هایی با حضور مسئولان و کارشناسان به بررسی این دو مورد در استان سمنان بپردازیم.
چالش های تحقق شعار سال
در این گزارش به سراغ کارشناسان می رویم تا درباره موانع و چالش های پیش روی تحقق شعار سال در استان سمنان و باید و نباید هایی که مسئولان ارشد استانی به خصوص استاندار و فرمانداران هشت گانه می بایست صورت دهند بپردازیم و در گزارش های بعدی به ظرفیت هایی که می توان در استان سمنان آنها را به واسطه تحقق شعار سال به حرکت در آورد، اشاره خواهیم کرد. تنها این نکته را باید ذکر کرد که گزارشی که هم اکنون مطالعه می کنید دارای دو بخش است که بخش دوم آن متعاقباً تقدیم شما می شود.
در سه دهه اخیر کمتر کارخانه ای در استان سمنان به اندازه یک صرافی ساده سود کرده است
قبل از هر چیز اما باید به این نکته هم اشاره کرد که استان سمنان مشت نمونه خرواری از وضعیت اقتصادی کشورمان است و طبیعتاً موضوعاتی که در این گزارش مطرح می شود صرفاً برای این استان نبوده و نیست و طبیعتاً به دیگر استان های کشور هم تسری پیدا خواهد کرد.
اما برای ورود به بحث بهتر است یک مقدمه کوتاه را گفت و آن اینکه سرمایه گذاری به واسطه اینکه یک سمت مهم آن مردم و بخش خصوصی یا بهتر بگوییم غیرحاکمیتی ها هستند، همواره برای دولت چالش زا بوده زیرا کنترلی آنطور که در دیگر بخش ها دارد بر روی بخش غیرحاکمیتی ندارد و به زبان ساده تر دولت ابزاری برای فشار آوردن یا به کارگیری جبر در سرمایه گذاری ندارد در نتیجه باید تلاش کند که فضای سرمایه گذاری را در کشور مهیا سازد همان موضوعی که مشخصاً در دو دهه اخیر در کشورمان با چالش های اساسی روبرو بوده است. نباید فراموش کرد که در سه دهه اخیر کمتر کارخانه ای در استان سمنان به اندازه یک صرافی ساده سود کرده است!

بحران‌های تولید و بی اعتمادی مردم به سیاست‌های اقتصادی
یک کارشناس اقتصادی در گفتگو با خبرنگار بازار، می گوید: روند سرمایه گذاری در کشورمان را در دوران پیروزی انقلاب اسلامی باید به سه دسته تقسیم کرد دسته اول ابتدای انقلاب بود که بسیاری کارخانه ها تعطیل شدند و یا سرمایه گذارانی از کشورمان رفتند و چالش هایی برای اقتصاد ایجاد شد و در نهایت حاکمیت بسیاری از این کارخانه ها را به بخش دولتی سپرد دسته دوم دوران سازندگی و بعد از جنگ بود که یکباره اتفاقات خوبی در کشورمان رخ داد و دسته سوم دوران احمدی نژاد و وضع تحریم ها و به خاک سیاه نشستن تولید در کشورمان است که هنوز از تبعات منفی آن خارج نشده ایم.
محمد حسین فروزان با بیان اینکه مشخصاً در دو الی سه دهه اخیر با شرایط تحریم ها و مشکلات اقتصادی که ناشی از سوء مدیریت مسئولان دولتی بود در کنار بی برنامگی و دخالت های دولتی در اقتصاد همچنین تلاطم های اقتصادی، کمتر رغبتی برای ورود به تولید باقی ماند، ابراز کرد: در حقیقت از میانه دهه 80 تاکنون شرایط سرمایه گذاری در کشور دشوارتر شده زیرا ریسک های سرمایه گذاری بالاتر رفته است.
وی با بیان اینکه اگر در همین استان سمنان نظر سنجی از کارخانه هایی که ابتدای دهه 80 تاسیس شدند (به شرط آنکه هنوز پابرجا باشند) داشته باشید و بپرسید که اگر به عقب بازگردند دوباره سرمایه گذاری می کنند، پاسخ های عجیبی به شما خواهند داد، افزود: باید بپذیریم که مسئولان ما در سه دهه اخیر نتوانسته اند شرایط را برای سرمایه گذاری بخش خصوصی فراهم کنند و این دشواری ها هنوز هم پابرجاست.
تحریم و سوء مدیریت اقتصادی در کشور
این کارشناس اقتصادی درباره دلایل این امر می گوید: یکی از مهمترین دلایل تحریم ها و سوء مدیریت اقتصادی است دولت احمدی نژاد و بعد روحانی و حتی شهید رئیسی در عین جنگ اقتصادی و شرایط بحرانی کشور به لحاظ تلاطم های اقتصادی و تحریم و دلار و ... آرایش جنگی به اقتصاد نداده بودند در نتیجه تولید کشور آچمز بود فقط کافی است سیر دلار را از دولت نهم تا امروز مشاهده کنید تا ببینید چه بلایی بر سر تولید کشورمان آمده است.
کارشناس اقتصادی: در کشورمان یک میلیارد تومان در تولید اصلا تضمینی ندارد که به یک میلیارد و 200 میلیون یا حتی 500 میلیون تومان تبدیل نشود اما کجا شاهد بوده ایم که قیمت دلار و سکه و ارز و مسکن و خودرو و ... پایین آمده باشد؟
فروزان با بیان اینکه دومین دلیل این است که امنیت سرمایه گذاری روز به روز در کشورمان کمتر شده است، ابراز کرد: وقتی در کشورمان با همه مشکلات تولید، ورشکستگی، نداشتن مشتری، عدم تامین مواد اولیه، موانع صادرات، نداشتن مشتری، صعود عجیب دلار و ... روز به روز بر ارزش طلا و مسکن و خودرو و دلالی بیشتر می شود چرا یک نفر باید سرمایه خود را در تولید معطل نگه دارد. لذا بازار های موازی سرمایه گذاری در قیاس با تولید آنچنان جذابیت داشتند که دیگر رمقی برای تولید باقی نمی ماند.
وی با بیان اینکه در کشورمان یک میلیارد تومان در تولید اصلا تضمینی ندارد که به یک میلیارد و 200 میلیون یا حتی 500 میلیون تومان تبدیل نشود اما کجا شاهد بوده ایم که قیمت دلار و سکه و ارز و مسکن و خودرو و ... پایین آمده باشد؟ افزود: همه این موارد دست در دست هم داده تا سرمایه گذاری در کشورمان سخت شود لذا باید این موضوع مد نظر مسئولان ما قرار گیرد که شرایط سرمایه گذاری را باید تسهیل کرد و راهبرد آن هم بازگشت ثبات و عقلانیت به اقتصاد کشور است.

رغبتی برای سرمایه گذاری نیست
حسن آقابیگی یک فعال تولیدی نیز در گفتگو با خبرنگار بازار، ضمن بیان اینکه تا زمانی سود دلالی چندین برابر تولید باشد، دولت برای ایجاد رغبت در بین مردم در راستای سرمایه گذاری، کار دشواری خواهد داشت زیرا مردم مشاهده می کنند که تولید چه چالش هایی دارد.
آقابیگی با بیان اینکه مردم چالش های تولید را مشاهده می کنند و می بینند که یکروز برق نیست یکروز گاز نیست یک روز دلار از 65 هزار تومان به 90 هزار تومان افزایش قیمت می دهد و یکروز مالیات فشار مضاعفی روی کارخانه ها می آورد و ... ابراز کرد: در این شرایط روز به روز طلا و سکه و دلار بالا می رود و مردم فکر می کنند که اگر طلا و دلار خریده بودند چقدر سود می کردند و اگر کارخانه داشتند چقدر؟! در نتیجه مسیر پیش روی مسئولان ما بسیار پر پیچ و خم است.
به گفته کارشناسان و صاحب نظران یکی از مهمترین موانع و چالش های سرمایه گذاری برای مردم سیاست های نادرست اقتصادی و همچنین از دست رفتن اعتماد عمومی با تجربیاتی مانند بورس است
وی با بیان اینکه مردم به چشم می بینند که یکی پس از دیگری کارخانه ها ورشکست می شوند اما روز به روز دلالان ارز و دلار و سکه پولدار تر می شوند لذا شما نمی توانید به سادگی آنها را به سرمایه گذاری سوق دهد، ابراز کرد: به نظر می رسد بدون تعارف مردم نسبت به ورود آنچه در دست دولتی ها است حراس دارند و در مقابل آنچه در دست دولت نیست قدری برایشان جذابیت دارد زیرا برنامه های اقتصادی در سه دهه اخیر را شاهد هستند.
به گفته کارشناسان و صاحب نظران یکی از مهمترین موانع و چالش های سرمایه گذاری برای مردم سیاست های نادرست اقتصادی و همچنین از دست رفتن اعتماد عمومی با تجربیاتی مانند بورس است که باید مسئولان آن را مد نظر قرار داده و در کنار عدم تکرار تجربه های مشابه، به اصلاح ساختارها هم بپردازند. این گزارش بخش دوم نیز دارد که ادامه آن را می توانید در خبرگزاری بازار استان سمنان مشاهده کنید.